Sự thật gây sốc về tái chế
rác thải nhựa

20/02/2024
Trung tâm Liêm chính khí hậu mới đây công bố báo cáo tiết lộ sự thật gây sốc về tái chế nhựa, loại vật liệu được sản xuất chủ yếu từ dầu và khí đốt, trong bối cảnh số lượng nhựa dự kiến sẽ tăng gấp ba lần trên toàn cầu vào năm 2060.

Rác thải nhựa hiện là nguồn gây ô nhiễm carbon nghiêm trọng, thúc đẩy quá trình biến đổi khí hậu của Trái đất. Ngoài ra, phần lớn rác thải nhựa trôi ra đại dương và gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến các sinh vật biển.

Phần lớn không thể tái chế

Theo báo cáo của Trung tâm Liêm chính khí hậu (CCI) thuộc Viện Quản trị và Phát triển bền vững Mỹ, hơn 99% nhựa được sản xuất bằng nhiên liệu hóa thạch và phần lớn chúng không thể “tái chế” theo nghĩa được xử lý và biến thành sản phẩm hoàn toàn mới.

Thông tin này được lưu trong tài liệu của Cơ quan Bảo vệ môi trường của Mỹ trong ít nhất 30 năm qua.

Hơn 99% nhựa được sản xuất bằng nhiên liệu hóa thạch và phần lớn chúng không thể “tái chế” – Ảnh: AFP/Getty Images

Báo The Hill cho biết mặc dù một số địa phương và thành phố tại Mỹ đã triển khai không ít chương trình thu thập các loại nhựa nhưng chúng cũng không thể tái chế toàn bộ số rác thải nhựa mà con người thải ra. Thay vào đó, những loại nhựa không thể tái chế sẽ được đốt hoặc được đưa vào những bãi chôn lấp.

Theo tạp chí khoa học Scientific American, phần lớn loại nhựa được con người sử dụng rộng rãi nhất vẫn đang tồn tại đâu đó trong các bãi chôn lấp rác hoặc trong môi trường trong suốt nhiều thập niên hoặc thậm chí là nhiều thế kỷ sau khi bị vứt đi.

Về mặt lý thuyết, nhiều loại nhựa thông dụng trong đời sống hằng ngày có thể tái chế được. Nhưng chỉ có khoảng 1/10 số nhựa sản xuất từng được tái chế một lần và chỉ 1% số nhựa được tái chế hai lần.

Hơn nữa, chi phí của quy trình tái sản xuất các sản phẩm từ rác thải nhựa còn cao hơn chi phí của quy trình sản xuất các sản phẩm nhựa hoàn toàn mới.

“Tạo ra một sản phẩm nhựa mới sẽ rẻ hơn so với việc thu thập và tái chế hoặc tái sử dụng lại nhựa cũ. Đây là một vấn đề mang tính hệ thống” – ông Kristian Syberg, nhà nghiên cứu về ô nhiễm nhựa tại Đại học Roskilde (Đan Mạch), phân tích.

Ngoài vấn đề chi phí, chị Magdalena Klotz, sinh viên ngành thiết kế hệ thống sinh thái tại Viện Công nghệ liên bang Thụy Sĩ (ETH) ở Zurich (Thụy Sĩ), cho biết các nhà sản xuất không thể tạo ra nhiều sản phẩm bằng nhựa tái chế nên thị trường dành cho loại nhựa này bị hạn chế.

Chị Klotz và các cộng tác viên của chị chỉ ra rằng 80% số nhựa ở Thụy Sĩ được gom để tái chế thì chỉ nhiều nhất 20% trong số đó sẽ trở thành các sản phẩm nhựa tái chế.
 
Phải hành động trên nhiều mặt trận

Hầu hết các bao bì nhựa hiện nay được sản xuất từ bảy loại nhựa có thành phần không tương thích với nhau và rất tốn kém để phân loại chúng và tiến hành tái chế.

“Với nhựa, vấn đề là có rất nhiều loại nhựa khác nhau” – ông Ed Cook, người nghiên cứu về rác thải nhựa như một phần của nền kinh tế tuần hoàn tại Đại học Leeds (Anh), nói.

 

Ở các nước có thu nhập cao, việc phân loại các loại rác thải nhựa thường được diễn ra với sự trợ giúp của các loại máy móc công nghệ cao tại các cơ sở tái chế quy mô lớn.

Các cơ sở này thường chọn các loại nhựa phổ biến nhất, đặc biệt là polyethylene terephthalate (PET, loại nhựa được thường sử dụng trong các vỏ chai nước), polyethylene mật độ cao (HDPE, vật liệu thường được tìm thấy trong các chai đựng sữa và dầu gội đầu), đôi khi là polyethylene mật độ thấp (LDPE) và polypropylen.

“Tái chế không phải là vấn đề, vấn đề chính là nhựa” – Lisa Ramsden, nhà vận động cấp cao của Tổ chức Greenpeace (Mỹ), phân tích. Bà nói thêm rằng việc tái chế nhựa là không kinh tế, bởi nhựa nguyên chất thậm chí còn rẻ hơn nhựa tái chế.

Tạp chí Scientific American nhận định để thay đổi bức tranh về những hậu quả của nhựa đòi hỏi con người phải hành động trên nhiều mặt trận. Cụ thể, con người cần mở rộng quy mô các công nghệ tái chế hiện có, triển khai các công nghệ này trên phạm vi toàn thế giới, phát triển các công nghệ mới để xử lý những loại nhựa khó tái chế, tận dụng những hiểu biết sâu sắc về thiên nhiên để hỗ trợ từ quá trình sản xuất đến quá trình xử lý nhựa, cũng như cải tiến quy trình sản xuất nhựa dùng một lần.

Trong khi đó, Liên minh châu Âu đã thực hiện một số bước nhằm giảm thiểu rác thải nhựa bằng cách cấm 10 sản phẩm nhựa sử dụng một lần gây hại đến các bãi biển ở châu Âu và đi ngược lại mô hình kinh tế tuần hoàn.

Những nước nghèo lại tái chế nhựa nhiều hơn

Theo tạp chí Scientific American, chất thải nhựa tràn lan ở các nước có thu nhập thấp và trung bình, những nơi hiếm có các chương trình tái chế rác thải nhựa chính thức.

Tuy nhiên, tái chế nhựa lại vô tình trở thành một phần của nền kinh tế phi chính thức tại những quốc gia nghèo. Những người nhặt rác sàng lọc qua các bãi chôn lấp rác, các thùng rác và thu gom các loại rác thải nhựa từ môi trường.

“Những người nhặt rác đứng đằng sau công cuộc tái chế nhựa nhiều hơn so với ngành công nghiệp chính thức trên toàn cầu” – nhóm các nhà nghiên cứu Velis và Cook cho biết.

(Theo Tuổi Trẻ)

Bài viết liên quan
PRO Việt Nam Vinh Dự Nhận Bằng Khen Từ Bộ Tài Nguyên Và Môi Trường

Liên minh Tái chế Bao bì Việt Nam (PRO Việt Nam) tự hào được Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường trao tặng Bằng khen, ghi nhận những đóng góp nổi bật vào sự phát triển ngành Tài nguyên và Môi trường tại Việt Nam. Kết quả này là minh chứng cho nỗ lực […]

PRO Việt Nam Chào Đón Công ty Yara Việt Nam Trở Thành Thành Viên Chính Thức Của Liên Minh

Ngày 27/11/2024 vừa qua, PRO Việt Nam và TNHH Yara Việt Nam đã có buổi ký kết chính thức, kết nạp Yara Việt Nam trở thành thành viên thứ 31 của Liên minh Tái chế Bao bì Việt Nam. Công ty TNHH Yara Việt Nam, thuộc Tập đoàn Yara toàn cầu, đã đồng hành cùng ngành […]

Khép lại ngày hội Việt Nam xanh, trao giải Tuổi Trẻ Start-up Award 2024 và Tái tạo xanh

Sau hai ngày hội, Ngày hội Việt Nam Xanh đã chính thức khép lại tối 10-11 với những con số ấn tượng, những đơn hàng xanh đã được kết nối, thúc đẩy xu hướng tiêu dùng xanh, sản xuất xanh. Những con số ấn tượng từ Việt Nam Xanh Thứ trưởng Bộ Công Thương Phan […]

Góc nhìn trẻ trung của sinh viên với Ngày hội Việt Nam Xanh

Trong hai ngày diễn ra Ngày hội Việt Nam Xanh 9 và 10-11, hơn 150 sinh viên Trường đại học Nguyễn Tất Thành đã tham gia 3 buổi thực hành chụp ảnh tại ngày hội và có những góc nhìn thú vị. Từ trái qua: hoa hậu Ngọc Châu, Lê Nguyễn Bảo Ngọc và H’Hen […]

Không gian Ngày hội Việt Nam Xanh sôi động, đa sắc màu trước giờ khai hội

Từ sáng sớm 9-11, Nhà văn hóa Thanh niên TP.HCM đã rộn ràng không khí của ngày hội khi nhiều người dân đã ‘tò mò’ đến trải nghiệm, các doanh nghiệp vừa mới dọn hàng chuẩn bị khai mạc Ngày hội Việt Nam Xanh. Các bạn trẻ check-in tại Ngày hội Việt Nam Xanh trước […]