Lộ trình Zero Carbon và cơ hội phát triển bền vững tại Việt Nam

Phát biểu tại diễn đàn Báo chí Phát triển xanh sáng 23/9, TS Phạm Phú Ngọc Trai – Chủ tịch Liên minh Tái chế bao bì Việt Nam (PRO Vietnam) đã chia sẻ với các đại biểu về lộ trình Zero Carbon và cơ hội phát triển bền vững tại Việt Nam.

Ông Phạm Phú Ngọc Trai phân tích: Lộ trình giảm phát thải ròng về mức Net Zero đã được cam kết của hơn 190 quốc gia tham dự Hội nghị Thượng đỉnh về Biến đổi Khí hậu của Liên Hiệp Quốc năm 2021 (COP26).

Tuy nhiên, với tốc độ giảm khí thải Carbon ghi nhận được trong năm 2020, thế giới cần tăng nhanh tốc giảm khí thải Carbon hơn 5 lần để bắt kịp với lộ trình Net Zero vào năm 2050. Đặc biệt, ở khu vực Châu Á Thái Bình Dương, tốc độ giảm phát thải rất thấp, chỉ ở mức 0,9% so với mức trung bình của thế giới là 2,5%. Từ đó, theo ông, chúng ta có thể thấy thực tế việc tiến đến Net Zero 2050 là một thách thức to lớn cần rất nhiều nỗ lực để đạt được.

TS Phạm Phú Ngọc Trai chia sẻ tại diễn đàn sáng 23/9

Bên cạnh các nỗ lực giảm phát thải carbon, thị trường carbon đã được hình thành là một sáng kiến tuyệt vời, tao thêm nguồn lực về tài chính, hỗ trợ trực tiếp vào việc giảm phát thải…

Hiện nay, giá trị của thị trường Carbon toàn cầu đã lên đến hàng trăm tỷ USD. Thị trường này đang được đánh giá là tăng trưởng rất nhanh theo yêu cầu cam kết của lộ trình Net Zero 2050.

Đó là tình hình của thế giới, còn tại Việt Nam thì sao?

Tại Việt Nam, mục tiêu và biện pháp nhằm giảm phát thải khí nhà kính tập trung vào 5 ngành nghề chính, bao gồm: Năng lượng, Giao thông, Sản xuất Công nghiệp, Xây dựng và chất thải.

Theo cam kết COP26, Việt Nam đã xây dựng các mục tiêu chiến lược cụ thể ở tầm quốc gia về biến đổi khí hậu, nhằm thực hiện theo từng giai đoạn, kể từ nay cho đến năm 2050.

Các thị trường tự nguyện của Tín chỉ Carbon tại Việt Nam hiện nay cũng đang trong quá trình phát triển. Với đặc thù về mật độ rừng tương đối dày, tầm 14,7 triệu hecta (tương đương độ phủ 42%, trong đó rừng tự nhiên hơn 10 triệu hecta và rừng trồng hơn 4 triệu hecta), về lý thuyết, chúng ta có thể thu về hàng trăm triệu USD hàng năm thông qua hệ thống giao dịch quốc tế (ETS). Bên cạnh đó, cơ hội từ các dự án CDM (Cơ chế phát triển sạch) cũng được định giá bằng hàng triệu Tín chỉ Carbon, thông qua các dự án về điện mặt trời, điện gió, thủy điện (chiếm tỷ trọng lớn trong ngành năng lượng sạch). Với các nguồn năng lượng tái tạo này, thị trường sẽ giao dịch bằng các Chứng chỉ Năng lượng Tái tạo, REC (Renewal Energy Certificate).

Song song đó, việc xây dựng các dự án Plastic Credit (Tín chỉ Nhựa) cũng đang hình thành và tạo nên nguồn thu tiềm năng trong quá trình thu hồi và tái chế nhựa. Hỗ trợ tích cực den qua trình triển khai “ trách nhiêm mở rông của nhà sản xuất – EPR Extended Producer Resposibility “theo luat bảo vệ môi trường sửa đổi 2020.

“Nói như vậy để thấy rằng Việt Nam hiện nay không hề đứng ngoài dòng chảy của thế giới, mà đang chuyển động cùng để có thể hướng đến và xây dựng một nền kinh tế xanh và bền vững” – TS Phạm Phú Ngọc Trai nói.

TS Phạm Phú Ngọc Trai (thứ hai bên phải sang) cùng các thành viên Ban Cố vấn Câu lạc bộ Báo chí phát triển xanh nhận hoa chúc mừng từ Thứ trưởng Bộ TN&MT Lê Công Thành và Phó Tổng Biên tập Báo Nhân dân Quế Đình Nguyên

Kinh tế xanh không còn là sự chuyển đổi theo nhiệm ý, mà đã trở thành sự tất yếu trong quá trình phát triển bền vững của doanh nghiệp. Mô hình kinh tế tuyến tính, nơi chỉ có khai thác và tận dụng tài nguyên, không còn là lựa chọn thích hợp cho việc phát triển bền vững và lâu dài.

Các doanh nghiệp đã dần chuyển sang mô hình kinh tế tuần hoàn, người tiêu dùng cũng dan chuyen sang lựa chọn các sản phẩm mang “thương hiệu xanh”. Theo báo cáo của World Bank, đến năm 2030, nền kinh tế tuần hoàn sẽ cộng thêm 4.500 tỷ USD cho nền kinh tế toàn cầu.

Vậy thách thức của chúng ta là gì?

Theo ông Phạm Phú Ngọc Trai, Việt Nam cũng như một số quốc gia đang phát triển hoặc vừa chạm ngưỡng của thu nhập trung bình, da so chưa kịp chuyển đổi từ kinh tế tuyến tính sang kinh tế tuần hoàn.

Một thời gian dài, các quốc gia nay phát triển tập trung vào nền kinh tế tuyến tính để tận dụng tài nguyên, chưa chú trọng xử lý các hệ quả của sản xuất, kinh doanh và tiêu dùng; cũng như chưa tập trung vào các xu thế hội nhập toàn cầu.

Vì vậy, để đảm bảo cam kết của Thủ tướng Chính phủ về Net Zero 2050, Việt Nam còn rất nhiều việc cần phải làm. Để công cuộc chuyển đổi xanh được thực thi hiệu quả, trước tiên, chúng ta cần chuyển tải được những khái niệm, cũng như tính cấp bachcủa Chuyển đổi xanh vào đời sống người dân, vào hơi thở kinh doanh của từng doanh nghiệp, để nâng cao nhận thức và biến chuyển nhận thức thành hành động cụ thể. Trên hành trình này, vai trò của các đơn vị Truyền thông và Báo chí là vô cùng quan trọng , tao tien de cho nhan thuc ve su thay doi de hanh dong . Bên cạnh đó vai trò của doanh nghiệp cũng thiết yếu không kém. Hien nay voi tong so gan 900.000 doanh nghiệp , Với số lượng xấp xỉ 150.000 doanh nghiệp mới thành lập hàng năm, cùng số vốn đăng ký xấp xỉ 1.500 nghìn tỷ đồng , từ đó cho thấy Doanh nghiệp chính là lực lượng tiên phong trên con đường Chuyển đổi xanh của đất nước.

“Hành trình vẫn còn xa và nhiều thách thức, nhưng việc chuyển đổi để hướng tới kinh tế xanh chính là mục tiêu quan trọng của Việt Nam trong những năm sắp tới” – ông Phạm Phú Ngọc Trai nói.

(Theo Tài nguyên và Môi trường)