Rác ngày càng nhiều, công nghiệp tái chế vẫn chịu nhiều ‘nút thắt’

20/11/2023
Ngành công nghiệp tái chế Việt Nam còn nhiều hạn chế khi đơn vị tái chế chủ yếu là các làng nghề, sử dụng công nghệ tái chế lạc hậu, thủ công, phát sinh rất nhiều bụi, khí thải độc hại.

Cần phân bổ ngân sách cho các cơ sở tái chế đầu tư công nghệ, nâng cao năng lực tái chế là một trong những đề xuất được Liên minh Tái chế bao bì Việt Nam (PRO Việt Nam) gửi đến Bộ Tài nguyên và Môi trường nhằm hoàn thiện cơ chế trách nhiệm mở rộng của nhà sản xuất, nhập khẩu (EPR).

Nâng cao năng lực tái chế, hạn chế dần việc nhập khẩu phế liệu

Theo PRO Việt Nam, ngành công nghiệp tái chế còn yếu và nhiều “nút thắt” từ hệ thống phân loại rác tại nguồn tới công đoạn thu hồi, tái chế.

Việt Nam thiếu trầm trọng các nhà máy tái chế đạt chuẩn. Trong ảnh: dây chuyền tái chế chai nhựa công nghệ cao của nhà máy nhựa Duy Tân – Ảnh: D.T.

Cụ thể, hệ thống phân loại rác tại nguồn vận hành chưa hiệu quả, phế liệu thu hồi do đó hạn chế về số lượng lẫn chất lượng. Hầu hết hoạt động tái chế đang sử dụng nguyên liệu đầu vào là phế liệu nhập khẩu, chỉ có khoảng 6% rác thải nhựa phát sinh trong nước được tái chế. Vì vậy, PRO Việt Nam đề xuất cần có biện pháp hạn chế dần việc nhập khẩu phế liệu, tạo động lực cho thu gom trong nước.

Bên cạnh đó, hoạt động thu gom, tái chế phế liệu chủ yếu tự phát với làng nghề tái chế nên công nghệ tái chế lạc hậu, gây ô nhiễm môi trường. Do đó, PRO Việt Nam đề xuất cần ban hành chính sách quản lý chất thải cụ thể, có quy hoạch, quy định và hướng dẫn cho ngành nghề thu mua phế liệu cũng như cần lộ trình chuyển dịch, chuyên môn hóa ngành nghề.

Đặc biệt, cần phân bổ ngân sách ưu tiên hoặc tạo điều kiện thu hút nhà đầu tư cho các lĩnh vực tái chế. Từ đó nâng cấp các công nghệ đã lạc hậu và gây ô nhiễm cùng ưu đãi đặc biệt cho việc thương mại hóa các sản phẩm tái chế, giúp tăng tính cạnh tranh cho sản phẩm tái chế với sản phẩm thông thường.

Thêm lựa chọn hình thức tái chế để giảm bớt khó khăn cho doanh nghiệp
Theo PRO Việt Nam, giai đoạn đầu triển khai EPR, nhiều doanh nghiệp còn đang phải xây dựng giải pháp tái chế, khó có thể đảm bảo đạt được ngay 100% khối lượng tự tái chế theo quy định.

Việc chỉ cho phép doanh nghiệp lựa chọn một hình thức: hoặc đóng tiền vào VEPF (Quỹ bảo vệ môi trường Việt Nam) hoặc tự tổ chức tái chế rất khó, không khuyến khích doanh nghiệp tự tổ chức tái chế theo đúng chủ trương của Bộ Tài nguyên và Môi trường.

Để tạo điều kiện cho các doanh nghiệp trong việc thực hiện trách nhiệm, PRO Việt Nam đề nghị trong giai đoạn bắt đầu của EPR, doanh nghiệp được lựa chọn hình thức kết hợp tự tái chế và đóng tiền vào VEPF cho phần chưa tái chế được.

Bên cạnh đó, PRO Việt Nam cho rằng định mức Fs (chi phí tái chế) không thay đổi trong 3 năm liên tiếp là chưa hợp lý và có thể gây ra những bất cập khi không được điều chỉnh kịp thời theo mức lạm phát và một số biến động của thị trường, làm ảnh hưởng đến cuộc sống của người lao động trong lực lượng thu gom, tái chế.

PRO Việt Nam kiến nghị mức Fs nên được điều chỉnh một lần một năm hoặc với mức Fs được Thủ tướng Chính phủ ban hành cho mỗi chu kỳ 3 năm, bộ điều chỉnh hằng năm dựa theo mức lạm phát chính thức để cuộc sống của người lao động trong lực lượng thu gom, tái chế được đảm bảo.

Fs là định mức chi phí tái chế mà doanh nghiệp phải đóng để tái chế bao bì. Ví dụ, chi phí tái chế nhựa là 10.000 đồng/kg và Fs là 0,3 thì doanh nghiệp phải đóng 0,3 x 10.000 = 3.000 đồng cho mỗi kg bao bì nhựa sử dụng.

(Theo Tuổi Trẻ)

Bài viết liên quan
Phát triển xanh là yêu cầu
bắt buộc của các doanh nghiệp

Một số doanh nghiệp cho biết có đầy đủ tiềm lực để hiện thực hóa tiềm năng của quốc gia trong việc phát triển xanh và thực hiện cam kết đưa mức phát thải ròng về “0” vào năm 2050. Sáng 27-11, Câu lạc bộ Báo chí Phát triển Xanh hướng đến NetZero Carbon (GREEN MEDIA […]

Hàng loạt giải pháp cho ngành công nghiệp tái chế bắt nhịp với quy định EPR

Hướng đến việc triển khai thành công quy định trách nhiệm mở rộng của nhà sản xuất (EPR) tại Việt Nam, mới đây, Liên minh Tái chế bao bì Việt Nam (PRO Việt Nam) đã có các đề xuất gửi đến Bộ Tài nguyên và Môi trường liên quan đến từng vấn đề, hiện trạng […]

Nguồn gốc rác thải nhựa ở
Việt Nam khác biệt với thế giới

Bình quân mỗi ngày Việt Nam thải ra môi trường trên 8.000 tấn rác thải nhựa. Thông tin mới nhất của Tổ chức Quốc tế về Bảo tồn thiên nhiên tại Việt Nam (WWF – Việt Nam) cho biết, kết quả phối hợp nghiên cứu với Bộ Tài nguyên và Môi trường cho thấy, bình quân […]

TP.HCM có máy tái chế
vỏ chai nhựa tại chỗ

Dự kiến đến đầu năm 2024 sẽ có hơn 100 máy tái chế chai nhựa được đặt tại các siêu thị và trường học trên cả nước. Ngày 18-10, máy tái chế vỏ chai nhựa đầu tiên từ Công ty Botol Việt Nam đã được áp dụng tại cửa hàng Annam Gourmet (41 Thảo Điền, TP […]

Người dân sẽ phân chia rác thành ba loại

Các tỉnh, thành sẽ tuyên truyền để người dân bắt đầu phân rác thành ba loại, muộn nhất đến ngày 31/12/2024, theo Bộ Tài nguyên và Môi trường. Yêu cầu trên được nêu ra trong Hướng dẫn kỹ thuật về phân loại chất thải rắn sinh hoạt do Bộ Tài nguyên và Môi trường ban […]