Rác ngày càng nhiều, công nghiệp tái chế vẫn chịu nhiều ‘nút thắt’

20/11/2023
Ngành công nghiệp tái chế Việt Nam còn nhiều hạn chế khi đơn vị tái chế chủ yếu là các làng nghề, sử dụng công nghệ tái chế lạc hậu, thủ công, phát sinh rất nhiều bụi, khí thải độc hại.

Cần phân bổ ngân sách cho các cơ sở tái chế đầu tư công nghệ, nâng cao năng lực tái chế là một trong những đề xuất được Liên minh Tái chế bao bì Việt Nam (PRO Việt Nam) gửi đến Bộ Tài nguyên và Môi trường nhằm hoàn thiện cơ chế trách nhiệm mở rộng của nhà sản xuất, nhập khẩu (EPR).

Nâng cao năng lực tái chế, hạn chế dần việc nhập khẩu phế liệu

Theo PRO Việt Nam, ngành công nghiệp tái chế còn yếu và nhiều “nút thắt” từ hệ thống phân loại rác tại nguồn tới công đoạn thu hồi, tái chế.

Việt Nam thiếu trầm trọng các nhà máy tái chế đạt chuẩn. Trong ảnh: dây chuyền tái chế chai nhựa công nghệ cao của nhà máy nhựa Duy Tân – Ảnh: D.T.

Cụ thể, hệ thống phân loại rác tại nguồn vận hành chưa hiệu quả, phế liệu thu hồi do đó hạn chế về số lượng lẫn chất lượng. Hầu hết hoạt động tái chế đang sử dụng nguyên liệu đầu vào là phế liệu nhập khẩu, chỉ có khoảng 6% rác thải nhựa phát sinh trong nước được tái chế. Vì vậy, PRO Việt Nam đề xuất cần có biện pháp hạn chế dần việc nhập khẩu phế liệu, tạo động lực cho thu gom trong nước.

Bên cạnh đó, hoạt động thu gom, tái chế phế liệu chủ yếu tự phát với làng nghề tái chế nên công nghệ tái chế lạc hậu, gây ô nhiễm môi trường. Do đó, PRO Việt Nam đề xuất cần ban hành chính sách quản lý chất thải cụ thể, có quy hoạch, quy định và hướng dẫn cho ngành nghề thu mua phế liệu cũng như cần lộ trình chuyển dịch, chuyên môn hóa ngành nghề.

Đặc biệt, cần phân bổ ngân sách ưu tiên hoặc tạo điều kiện thu hút nhà đầu tư cho các lĩnh vực tái chế. Từ đó nâng cấp các công nghệ đã lạc hậu và gây ô nhiễm cùng ưu đãi đặc biệt cho việc thương mại hóa các sản phẩm tái chế, giúp tăng tính cạnh tranh cho sản phẩm tái chế với sản phẩm thông thường.

Thêm lựa chọn hình thức tái chế để giảm bớt khó khăn cho doanh nghiệp
Theo PRO Việt Nam, giai đoạn đầu triển khai EPR, nhiều doanh nghiệp còn đang phải xây dựng giải pháp tái chế, khó có thể đảm bảo đạt được ngay 100% khối lượng tự tái chế theo quy định.

Việc chỉ cho phép doanh nghiệp lựa chọn một hình thức: hoặc đóng tiền vào VEPF (Quỹ bảo vệ môi trường Việt Nam) hoặc tự tổ chức tái chế rất khó, không khuyến khích doanh nghiệp tự tổ chức tái chế theo đúng chủ trương của Bộ Tài nguyên và Môi trường.

Để tạo điều kiện cho các doanh nghiệp trong việc thực hiện trách nhiệm, PRO Việt Nam đề nghị trong giai đoạn bắt đầu của EPR, doanh nghiệp được lựa chọn hình thức kết hợp tự tái chế và đóng tiền vào VEPF cho phần chưa tái chế được.

Bên cạnh đó, PRO Việt Nam cho rằng định mức Fs (chi phí tái chế) không thay đổi trong 3 năm liên tiếp là chưa hợp lý và có thể gây ra những bất cập khi không được điều chỉnh kịp thời theo mức lạm phát và một số biến động của thị trường, làm ảnh hưởng đến cuộc sống của người lao động trong lực lượng thu gom, tái chế.

PRO Việt Nam kiến nghị mức Fs nên được điều chỉnh một lần một năm hoặc với mức Fs được Thủ tướng Chính phủ ban hành cho mỗi chu kỳ 3 năm, bộ điều chỉnh hằng năm dựa theo mức lạm phát chính thức để cuộc sống của người lao động trong lực lượng thu gom, tái chế được đảm bảo.

Fs là định mức chi phí tái chế mà doanh nghiệp phải đóng để tái chế bao bì. Ví dụ, chi phí tái chế nhựa là 10.000 đồng/kg và Fs là 0,3 thì doanh nghiệp phải đóng 0,3 x 10.000 = 3.000 đồng cho mỗi kg bao bì nhựa sử dụng.

(Theo Tuổi Trẻ)

Bài viết liên quan
UNEP sẵn sàng hỗ trợ kỹ thuật để Việt Nam phát triển thị trường carbon

Ngày 15/4, Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường Đỗ Đức Duy tiếp bà Dechen Tsering, Giám đốc khu vực châu Á – Thái Bình Dương của Chương trình Môi trường Liên hợp quốc (UNEP). Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường Đỗ Đức Duy tiếp bà Dechen Tsering, Giám đốc khu vực […]

Thành công mô hình thu gom rác thải nhựa sinh hoạt trên tàu cá

Bình Định – Mô hình thí điểm thu gom rác thải nhựa sinh hoạt trên tàu cá đưa vào bờ tại Cảng cá Quy Nhơn đã nâng cao ý thức bảo bệ môi trường biển của ngư dân. Ngày 13/4, Sở Nông nghiệp và Môi trường Bình Định phối hợp với UBND thành phố Quy […]

Tiềm năng và những khó khăn trong việc tái chế rác nhựa, quản lý chất thải tại Việt Nam

Tỷ lệ thu gom rác nhựa tại các khu đô thị lớn ở Indonesia, Thái Lan và Việt Nam chỉ đạt 8-25%. Mặc dù tiềm năng tái chế lớn, các quốc gia này đối mặt với thách thức lớn do chi phí thu gom và phân loại rác thải cao… Ảnh minh họa. Nguồn: Internet. […]

Ajinomoto tối ưu hóa việc tái chế hộp nhựa đựng sốt mayonnaise

Duy trì chất lượng và an toàn trong khi vẫn mang lại sự ngon miệng và đạt được mục tiêu không có rác thải nhựa để giảm gánh nặng cho môi trường là một thách thức. Tìm hiểu về các vấn đề xung quanh rác thải nhựa và những cải tiến đang được thực hiện […]

Công nghệ giúp tiêu dùng xanh có thể đi đường dài

Công nghệ đang trở thành yếu tố then chốt giúp doanh nghiệp nông nghiệp Việt Nam không chỉ tối ưu hóa chi phí sản xuất mà còn thúc đẩy quá trình chuyển đổi xanh. Bà Đặng Huỳnh Ức My, chủ tịch HĐQT TTC AgriS, chia sẻ tại hội thảo – Ảnh: QUANG ĐỊNH Trong bối […]